HTML 4.0 Rehberi

Tüm World Wide Web dokümanları HTML adı da verilen Hypertext Markup Language kullanılarak yaratılmıştır. Bu dil, bir dokümanı gizli etiketlerle işaretleyerek Web dokümanları yaratmanızı sağlar. Bu HTML etiketleri, bir Web dokümanının sunumunu, yapısını, etkileşimini belirler; bunlar < ve > karakterleriyle çevrilmiştir. Bunun bazı örnekleri paragraflar için <P> etiketi, satır kesmesi için <BR> etiketi ve resimler için <IMG> etiketi olabilir.

Bir Web dokümanını tarayıcınıza yüklerken bu etiketlerin hiçbirini görmemenize karşın, bunların doküman üzerinde yarattıkları etkilerin tümünü görebilirsiniz.

Muhtemelen çoğu zaman, herhangi bir HTML editörü kullanırken Web sayfalarınız bu HTML etiketlerine hiç bakmadan yaratacaksınız. Çoğu kişi, HTML'i geri planda kullanarak, dilin karmaşık kısımlarını gizleyen HTML editörleri ile çalışmanın daha kolay olduğunu düşünüyor. Ama hangi editörü kullanırsanız kullanın sonuçta kaynak koda bir göz attığınızı fark edeceksiniz. Yani profesyonelleşme yolunda ilerlemek istiyorsanız eninde sonunda HTML kodlamasına girmeniz gerekecek.

Bu yazımızda, bir Web sayfasında karşınıza çıkabilecek tüm HTML etiketlerinin amacını ve işlevini bulacaksınız. Bu, World Wide Web Consortium'un tanımladığı en güncel sürüm olan HTML 4.0'ı kapsıyor.

W3C adı da verilen World Wide Web Consortium, HTML'i 1990'ların başlarında yarattı. Bu kurum, HTML'e ve HTML'le ilgili gelişmelere önderlik ediyor. Eksiksiz HTML 4.0 tanımı için, şu Web sayfasını ziyaret edebilirsiniz: http://www.w3.org/MarkUp/

Bu yazıda aşağıdaki terimler kullanılacak:

• URI, World Wide Web üzerindeki bir kaynağı belirten Uniform Resource Identifier'ın (Uniform Kaynak Tanımlayıcı) kısaltmasıdır. Bir diğer deyişle, bu bir Web sayfasının veya Web'deki başka bir doküman tipinin adresi olabilir.
• Meta-veri, dokümanın bir parçası olmak yerine, bir dokümanı tanımlayan bilgidir.
• Eski bir öğe, HTML'in eski bir versiyonunda kullanılan ve HTML 4.0'da değiştirilmiş bir öğedir ("artık kullanılmamaktadır" şeklinde de ifade edilebilir).

Ortak Nitelikler

HTML 4.0'daki etiketlerin çoğu aynı niteliklere (attribute) sahiptir. Aşağıdaki listede bunların en sık kullanılanlarını görüyorsunuz:

• accesskey="karakter": Form denetimlerinde ve <a> (anchor) etiketlerinde, doküman öğesine erişim için kullanılabilen tek karakter.
• align="metin": Bir dokümanın bir kısmındaki bilginin hizalanması.
• alt="metin": Resimleri, formları, nesneleri ve bir dokümanın diğer kısımlarını tanımlayan alternatif metin.
• char="karakter": Bir tablonun içeriği hizalanırken, bir hizalama ekseni olarak davranan karakter.
• charoff="sayı": Tablo içeriğini hizalarken, eksen karakterinden itibaren bırakılacak boşluk sayısı.
• class="metin": Doküman öğesine atanmak üzere birbirinden boşluklarla ayrılmış bir veya daha fazla sınıf ismi.
• dir="metin": Metin ve tabloların doğrultusu: "ltr" (left-to-right, yani soldan sağa) veya "rtl" (right-to-left, yani sağdan sola).
• disabled: Bir form üzerindeki denetimi kullanıcı girdisini idare edemeyeceği şekilde iptal eden bir nitelik.
• id="metin": Doküman öğesine verilecek isim.
• lang="metin": Bir doküman öğesinin niteliklerinde ve içerdiği metinde kullanılan dil.
• name="metin": Doküman öğesi için bir isim.
• onblur="script": Bir doküman öğesi kullanıcı girişi odağını yitirdiğinde olan bir olay.
• onchange="script": Bir doküman kullanıcı girişi odağını yitirdiğinde ve değeri odaktayken değiştirilen bir doküman öğesi.
• onclick="script": Kullanıcı doküman öğesine fareyle tıkladığında olan bir olay.
• ondblclick="script": Kullanıcı doküman öğesi üzerine fareyle çift tıkladığında olan bir olay.
• onfocus="script": Bir doküman öğesi, kullanıcı girişi odağını aldığında olan bir olay.
• onkeydown="script": Bir tuş basıldığında olan bir olay.
• onkeypress="script": Bir tuşa basılıp bırakıldığında olan bir olay.
• onkeyup="script": Bir tuş bırakıldığında olan bir olay.
• onload="script": Tüm doküman veya bir frameset'teki tüm çerçeveler yüklendiğinde olan bir olay.
• onmousedown="script": Fare doküman öğesi üzerindeyken fareyle tıkladığında olan bir olay.
• onmouseout="script": Fare, bir doküman öğesi üzerindeyken o öğeden uzaklaşırken olan bir olay.
• onmouseover="script": Fare imleci bir doküman öğesi üzerine getirildiğinde olan bir olay.
• onmousemove="script": Fare imleci bir doküman öğesi üzerindeyken hareket ettirildiğinde olan bir olay.
• onmouseup="script": İmleç bir doküman öğesi üzerindeyken kullanıcı fare öğesini bıraktığında olan bir olay.
• onreset="script": Bir formdaki tüm kontroller resetlendiğinde olan bir olay.
• onselect="script": Bir metin işleme kullanıcı kontrolü seçildiğinde olan bir olay.
• onunload="script": Bir doküman bir pencere veya çerçeveden atıldığında olan bir olay.
• readonly: Bir form kontrolündeki bir değerin değiştirilemeyeceğini belirten bir nitelik.
• style="metin": Bu bağımsız doküman öğesi için stil bilgisi.
• tabindex="sayı": Doküman öğesinin sekme sırasındaki konum.
• target="metin": Bir dokümanın içinde açılması gereken çerçevenin adı.
• title="metin": Bir doküman öğesi hakkında açıklayıcı metin.
• usemap="URI": Bir imagemap'in doküman öğesiyle ilişkilendirilecek URI'si, bunun mevcut <MAP> öğesinin name niteliğine uyması gerekir.
• valign="metin": Tablo hücreleri içindeki bilginin dikey hizalaması.